పుష్ప విలాపం.. జంధ్యాల పాపయ్య శాస్త్రి గారు
Pushpa vilapam....the cry of the flower...Jandhyala. Papaiya Shastri.
The delicate flower,cries in pain and anguish, as the woman plucks the flowers from the creeper and makes garlands by poking them with needles..
పల్లవి:
నీ పూజ కోసం పూలు కోసుకొద్దామని ప్రొద్దున్నే మా తోటలోనికి వెళ్ళాను ప్రభూ
ఉదయశ్రీ అరుణారుణ కాంతుల్లో ఉద్యానం కళకళలాడుతోంది
పూల బాలలు తల్లి ఒడిలో అల్లారు ముద్దుగా ఆడుకుంటున్నాయి
అప్పుడు..
నేనొక పూల మొక్క కడ నిల్చి చివాలున కొమ్మ వంచి
గోరానెడు నంతలోన విరులన్నియు జాలిగ నోళ్ళు విప్పి
మా ప్రాణము తీతువా..ఆ..యనుచు బావురుమన్నవి కృంగిపోతు
నా మానసమందెదో తళుకుమన్నది పుష్పవిలాప కావ్యమై.. ఆ.. ఆ.. ఆ..
చరణం 1:
అంతలో ఒక సన్నజాజికన్నె సన్నని గొంతుకతో నన్ను చూసి యిలా అన్నది ప్రభు
ఆయువుగల్గు నాల్గు ఘడియల్
కనిపించిన తీగతల్లి జాతీయత దిద్ది తీర్తుము
తదీయ కరమ్ములలోన స్వేచ్చమై ఊయల లూగుచున్ మురియుచుందుము
ఆయువు తీరినంతనే హాయిగ కన్ను మూసెదము
ఆయమ చల్లని కాలి వ్రేళ్ళపై
ఆ....ఆ...
ఎందుకయ్యా మా స్వేచ్చా జీవనానికి అడ్డు వస్తావ్?
మేము నీకేం అపకారము చేసాం?
గాలిని గౌరవింతుము సుగంధము పూసి
క్షమాశ్రయించు బృంగాలకు విందు చేసెదము కమ్మని తేనెలు
మిమ్ముబొంట్ల నేత్రాలకు హాయిగూర్తుము స్వతంత్రులు మమ్ముల స్వార్ధబుద్ధితో తాళుము
త్రుంప బోకుము తల్లికి బిడ్డకి వేరుచేతురే... ఏ....ఏ....
చరణం 2:
ఇంతలో ఒక గులాబి బాల కోపంతో
ముఖమంతా ఎర్రబడి ఇలా అంది ప్రభూ..
ఊలు దారాలతో గొంతుకురి బిగించి
గుండెలోనుండి సూదులు గ్రుచ్చి, కూర్చి
ముడుచుకొందురు ముచ్చట ముడుల మమ్మూ..
అకటా..ఆ.. దయలేనివారు మీ ఆడవారు
పాపం మీరు దయాదాక్షిణ్యాలుగల మానవులు కావోలునే
మా వెలలేని ముగ్ధసుకుమార సుగంధ మరంద మాధురీ జీవితమెల్ల
మీకై త్యజించి కృశించి నశించిపోయే..
మా వెలలేని ముగ్ధసుకుమార సుగంధ మరంద మాధురీ జీవితమెల్ల
మీకై త్యజించి కృశించి నశించిపోయే..
మా యవ్వనమెల్ల కొల్లగొని ఆపై చీపురుతోడ చిమ్మి
మమ్మావల పారబోతురుగదా నరజాతికి నీతియున్నదా..ఆ..
చరణం 3:
ఓయీ మానవుడా
బుద్ధదేవుని భూమిలో పుట్టినావు
సహజమగు ప్రేమ నీలోన చచ్చెనేమి
అందమును హత్య చేసెడి హంతకుండా
మైలపడిపోయెనోయి నీ.. మనుజ జన్మ ఆ... ఆ... ఆ...
అని దూషించు పూలకన్నియల కోయలేక
వట్టిచేతులతో వచ్చిన నాయీ హృదయ కుసుమాంజలి గైకొని
నాపై నీ కరుణశ్రీరేఖలను ప్రసరింపుము ప్రభు..
ప్రభూ ఊ ఊ ఊ...